Lý Tự Trọng: “…Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng…”
- Thứ bảy - 20/11/2021 13:46
- |In ra
- |Đóng cửa sổ này
Ảnh chân dung anh hùng Lý Tự Trọng
Lý Tự Trọng tên thật là Lê Hữu Trọng, con ông bà Lê Hữu Đạt và Nguyễn Thị Sờm, là một gia đình yêu nước thương dân, quê nhà ở xã Thạch Minh, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.
Sống trong cảnh “nước mất nhà tan”, gia đình ông Lê Hữu Đạt sớm phiêu bạt sang Thái Lan, sinh sống tại Bản Mạy, thuộc tỉnh Na Khon, Thái Lan. Ngày 20-10-1914, Trọng chào đời ở nơi đất khách quê người, mang nỗi niềm thương nhớ về quê cha đất Tổ, đang bị kẻ thù xâm lược, dân làng cơ cực lầm than. Từ nhỏ, Trọng đã chăm chỉ, ham học hỏi và sớm hiểu được nỗi khổ cực của Nhân dân ta dưới chế độ cai trị của thực dân phong kiến.
Sống trong cảnh “nước mất nhà tan”, gia đình ông Lê Hữu Đạt sớm phiêu bạt sang Thái Lan, sinh sống tại Bản Mạy, thuộc tỉnh Na Khon, Thái Lan. Ngày 20-10-1914, Trọng chào đời ở nơi đất khách quê người, mang nỗi niềm thương nhớ về quê cha đất Tổ, đang bị kẻ thù xâm lược, dân làng cơ cực lầm than. Từ nhỏ, Trọng đã chăm chỉ, ham học hỏi và sớm hiểu được nỗi khổ cực của Nhân dân ta dưới chế độ cai trị của thực dân phong kiến.
Lý Tự Trọng - Người truyền lửa
Lên 10 tuổi, Trọng được Tổng bộ Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở Trung Quốc sang Thái Lan chọn đưa về Quảng Châu ăn học. Tại đây, Lê Hữu Trọng được đồng chí Lý Thuỵ (tức Nguyễn Ái Quốc) đổi tên là Lý Tự Trọng và được đồng chí Lý Thuỵ giới thiệu vào học tại cấp tiểu học thuộc Đại học Trung Sơn ở Quảng Châu.
Vốn có tính ham học, Lý Tự Trọng đã nhanh chóng thông thạo tiếng Trung Quốc và học thêm tiếng Anh, giúp cho kiến thức văn hóa của Trọng ngày càng rộng mở. Thời gian sau đó, Lý Tự Trọng được giao nhiệm vụ làm liên lạc, giúp việc tại cơ quan Tổng bộ Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở Quảng Châu. Nhờ tài trí thông minh, hoạt bát, Lý Tự Trọng đã góp phần tích cực vào việc liên lạc giữa Tổng bộ và cán bộ Việt Nam Cách mạng Thanh niên đang hoạt động ở Trung Quốc, chuyển thư từ tài liệu cách mạng.
Mùa thu năm 1929, đồng chí Ung Văn Khiêm, một cán bộ lãnh đạo trong An Nam Cộng sản Đảng được phân công về nước và Lý Tự Trọng cùng đi về trong chuyến tàu biển của Trung Quốc. Đây thật là thỏa lòng mong ước bao lâu của anh! Trọng không chợp được mắt, anh nói chuyện gần suốt đêm với đồng chí Ung Văn Khiêm. Đồng chí Ung Văn Khiêm kể lại: “Náu mình dưới hầm chứa than của tàu biển Trung Quốc ngót 15 tiếng đồng hồ, tôi và Lý Tự Trọng vượt qua mọi sự khám xét gắt gao của bọn mật thám, về đến bến Sài Gòn lúc đêm khuya”.
Khi về Sài Gòn, Lý Tự Trọng đổi tên là Nguyễn Huy để dễ bề tiếp xúc với quần chúng và hoạt động cách mạng. Với nhiệm vụ được giao, Huy càng hăng hái hoạt động xông xáo hơn, đi sâu vào tận công xưởng, trường học vận động công nhân, thanh niên và học sinh tham gia phong trào yêu nước. Bên cạnh công tác quần chúng, Huy còn làm một số việc cụ thể khác như phiên dịch tiếng Trung và tiếng Anh, làm giao thông liên lạc cho Xứ uỷ…Mùa thu năm 1929, đồng chí Ung Văn Khiêm, một cán bộ lãnh đạo trong An Nam Cộng sản Đảng được phân công về nước và Lý Tự Trọng cùng đi về trong chuyến tàu biển của Trung Quốc. Đây thật là thỏa lòng mong ước bao lâu của anh! Trọng không chợp được mắt, anh nói chuyện gần suốt đêm với đồng chí Ung Văn Khiêm. Đồng chí Ung Văn Khiêm kể lại: “Náu mình dưới hầm chứa than của tàu biển Trung Quốc ngót 15 tiếng đồng hồ, tôi và Lý Tự Trọng vượt qua mọi sự khám xét gắt gao của bọn mật thám, về đến bến Sài Gòn lúc đêm khuya”.
Sau ngày thành lập Đảng 03/02/1930, các cao trào cách mạng dấy lên mạnh mẽ trong khắp cả nước. Để biểu dương tinh thần quật khởi, ý chí bất khuất, bản lĩnh cách mạng của cuộc khởi nghĩa Yên Bái và phát động quần chúng đấu tranh đòi quyền sống, Xứ ủy Nam Kỳ tổ chức cuộc mít tinh kỷ niệm một năm ngày khởi nghĩa Yên Bái tại Sài Gòn, vào chiều ngày 08/02/1931. Cuộc mít tinh đã quy tụ đông đảo các tầng lớp xã hội, nhất là công nhân lao động, thanh niên và học sinh thành phố đến dự. Người diễn thuyết đã được chuẩn bị trước, nhưng đến lúc đó chưa có mặt, đồng chí Phan Bôi (phụ trách tuyên truyền của Xứ ủy) đã đứng ra thay thế, diễn thuyết trước công chúng. Cuộc mít tinh chớp nhoáng vừa kết thúc, bọn cảnh sát và mật thám ập tới. Tên mật thám Pháp Lơgơrăng nhảy vào bắt đồng chí Phan Bôi mới diễn thuyết xong. Lập tức, Lý Tự Trọng có sẵn súng lục trong tay, bắn liền hai phát, Lơgơrăng gục xuống chết ngay tại chỗ.
Bị địch bao vây, Lý Tự Trọng và Phan Bôi bị chúng bắt đưa về bót Catina, giam cầm và tra tấn dã man, nhưng kẻ thù không khuất phục được dũng khí cách mạng của hai chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi. Tại Khám Lớn Sài Gòn, bọn cai ngục và mật thám dùng mọi cách dụ dỗ mua chuộc nhưng đều vô hiệu, họ kính nể Huy (tức Lý Tự Trọng) và gọi Trọng là “Ông Nhỏ”.
Bị địch bao vây, Lý Tự Trọng và Phan Bôi bị chúng bắt đưa về bót Catina, giam cầm và tra tấn dã man, nhưng kẻ thù không khuất phục được dũng khí cách mạng của hai chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi. Tại Khám Lớn Sài Gòn, bọn cai ngục và mật thám dùng mọi cách dụ dỗ mua chuộc nhưng đều vô hiệu, họ kính nể Huy (tức Lý Tự Trọng) và gọi Trọng là “Ông Nhỏ”.
Ngày 18/4/1931, Tòa Thượng thẩm Sài Gòn đã đưa ra xét xử và kết án tử hình Lý Tự Trọng và 20 năm khổ sai đày ra Côn Đảo đối với Phan Bôi. Tại phiên tòa này, Lý Tự Trọng đã biểu thị dũng khí đấu tranh, lên án kẻ thù xâm lược và nhà cầm quyền thực dân Pháp ở Sài Gòn. Từ ý kiến của một luật sư tại phiên tòa có ý “bênh vực” cho anh, đã nói: “Bị can chưa đến tuổi thành niên, nên hoạt động không có suy nghĩ”, Lý Tự Trọng đã đứng phắt dậy, nói lời đanh thép: “Tôi hành động có suy nghĩ, tôi hiểu việc tôi làm, tôi đủ trí khôn để hiểu rằng con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng không thể có con đường nào khác”.
Tượng Anh hùng liệt sĩ Lý Tự Trọng ở Hà Tỉnh
Mặc dù bản án của thực dân Pháp đang đe dọa mạng sống của anh, trong những ngày cuối cùng ở xà lim, Lý Tự Trọng vẫn lạc quan, ngày ngày tập thể dục, đọc sách báo, ca hát và xem Truyện Kiều nơi bốn vách tường loang lổ tối tăm ghê rợn của nhà tù đế quốc ở Sài Gòn, anh luôn tin tưởng vào sự thắng lợi của cách mạng. Thực dân Pháp đã không dám xử công khai Lý Tự Trọng. Lợi dụng lúc nửa đêm về sáng ngày 21/11/1931, chúng đã hèn hạ dựng máy chém ở ngay khám lớn Sài Gòn hòng giết anh trong im lặng. Trước khi lên máy chém, Lý Tự Trọng hát bài Quốc tế ca bằng câu mở đầu đầy khí phách, vang lên dưới vòm trời Tổ quốc và sâu lắng vào lòng người đang sống: “Vùng lên hỡi các nô lệ ở thế gian...!”, và những tiếng hô vang: “Đả đảo thực dân Pháp”, “Đảng Cộng sản Đông Dương muôn năm”, “Cách mạng Việt Nam thành công muôn năm” đã cổ vũ mạnh mẽ, tạo một làn sóng căm phẫn phản đối tội ác của thực dân Pháp.
Cuộc đời tuy ngắn ngủi, nhưng công lao đóng góp to lớn, đặc biệt là tấm gương sáng ngời của người anh hùng Lý Tự Trọng với câu nói nổi tiếng “…Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng không thể có con đường nào khác” đã trở thành lý tưởng sống, thôi thúc bao lớp thanh niên Việt Nam giữ vững niềm, bản lĩnh, tích cực chiến đấu, học tập, lao động, sáng tạo để góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc./.
Cuộc đời tuy ngắn ngủi, nhưng công lao đóng góp to lớn, đặc biệt là tấm gương sáng ngời của người anh hùng Lý Tự Trọng với câu nói nổi tiếng “…Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng không thể có con đường nào khác” đã trở thành lý tưởng sống, thôi thúc bao lớp thanh niên Việt Nam giữ vững niềm, bản lĩnh, tích cực chiến đấu, học tập, lao động, sáng tạo để góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc./.